Cerita Rakyat
Definisi:
Cerita rakyat yaiku crita sing tuwuh ing saben wilayah lan nyritakake asal-usul utawa legenda sing ana ing sawijining wilayah, crita sing asale saka masarakat lan ngrembakake ing bebrayan. Cerita rakyat minangka bagean saka dongeng
Cerita rakyat yaiku crita sing tuwuh ing saben wilayah lan nyritakake asal-usul utawa legenda sing ana ing sawijining wilayah, crita sing asale saka masarakat lan ngrembakake ing bebrayan. Cerita rakyat minangka bagean saka dongeng
Ciri-ciri cerita rakyat
- Cerita rakyat ngucapake kanthi langsung
- Dikirim saka turun-tumurun
- Ora dingerteni sapa sing nggawe wiwitan
- Sugih regane luhur
- Tradisional
- Nduwe pirang-pirang versi lan variasi
- Nduwe bentuk klise ing struktur utawa cara ekspresi.
Fungsi cerita rakyat
- Fungsi fasilitas hiburan yaiku kanthi ngrungokake cerita rakyat kayata dongeng, mitos utawa legenda, saiki kita diundang ngumbara menyang kasunyatan liyane sing ora ditemoni ing pengalaman urip saben dinane.
- Fungsi fasilitas pendhidhikan iku sejatine folklor sing pengin menehi pesen utawa amanat sing bisa nguntungake karakter lan kepribadian para pamireng.
- Fungsi nambah rasa solidaritas ing antarane warga sing dadi warga masarakat.
- Fungsi rakyat liyane yaiku kanggo nguatake nilai sosial lan budaya sing ditrapake ing masyarakat. Ing crita rakyat kadhangkala piwulang etika lan moral bisa digunakake minangka pandhuan tumrap masarakat. Kajaba iku, ana uga larangan lan watesan sing kudu nyingkiri. Cerita rakyat kanggo panyengkuyunge masarakat bisa dadi pandhuan kanggo prilaku ing hubungan sosial.
- Mitos (mitos) minangka crita prosa rakyat sing dianggep bener-bener sawise dianggep suci dening pihak sing duwe. Mitos ditondoi dening dewa utawa demigods. Acara kasebut kedadeyan ing jagad liyane utawa ora ing jagad kaya kita ngerti saiki lan kedadeyan kepungkur.
- Katrangan yaiku prosa rakyat sing duwe ciri sing padha karo mitos, sing dianggep bener-bener kedadeyan, nanging ora dianggep suci. Beda karo mitos, legenda diilhami dening manungsa saliyane kadhangkala sifat luar biasa lan uga asring dibantu dening makhluk gaib. Papan sing kedadeyan ing jagad sing kita kenal lan wektu kedadeyan kasebut ora suwe.
- Dongeng minangka prosa rakyat sing dianggep bener-bener dening pemilik crita lan crita sing ora ana gandhengane karo wektu utawa papan.
Macam-Macam Cerita Rakyat
- Legenda
Legendha yaiku crita rakyat sing nyritakake sejarah panggonan utawa wilayah.
Contone: crita Malin Kundang, Tangkuban Perahu, Fairytale Banyuwangi, Fairytale Gunung Batok, Dongen Rawa Pening lan sapanunggalane.
- Sage
Sage minangka cerita rakyat adhedhasar acara sejarah sing dicampur karo fantasi rakyat.
Tuladha: Shari'ah nguber, Hikayah Hang Tuah, Ciung Wanana, lan liya-liyane.
- Mitos
Mitos minangka folklor sing ana hubungane karo yakin ing obyek sing dipercaya minangka barang gaib.
Contone: Nyi Roro Kidul, Jaka Tarub, lan liya-liyane.
- Irunge
Fabel minangka kewan cerita babagan kewan minangka piwulang moral.
Tuladha: Crita babagan kijang sing pinter, hare lan buaya, Hikayat Kalila lan liya-liyane.
- Podo karo
Paralel minangka crita rakyat sing kalebu tokoh manungsa lan kewan.
Tuladha: Asu Akeh, Semut lan Suket, Hikayah Mahabrata, Hikayah Ramayana, lan liya-liyane.
- Witty
Tuladha: Malang Lebai, Pak Frog, Pak Pender, Pak Sukarja, lan sapiturute.
- Rangka crita
Crita sing dipasang yaiku crita sing ngemot crita liyane.
Tuladha: 1001 bengi
- Pasemon
Pasemon yaiku crita sing nyritakake crita moral kanthi obyek sing ora larang.
Tuladha: Crita saka sepasang Slop.
Unsur-Unsur Cerita Rakyat
Saben karya sastra duwe unsur bangunan / unsur sastra, uga folklor. Unsur-unsur sastra ing folklor yaiku:Unsur intrinsik
Unsur intrinsik minangka unsur sing mbangun crita saka njero. Unsur intrinsik folklore, yaiku:
Tema
Apa ide utama sing digunakake minangka dhasar panulis; pikirane kepala sekolah; ide utama masalah.
Aliran
Apa dalane crita; seri prastawa sing dadi crita kanthi dhasar hubungan kausal. Umumé ana telung jinis alur, yaiku:
Groove maju
Iki minangka acara sing ditampilake kanthi berturut-turut saka acara pertama menyang acara sabanjure.
Aliran mundur
Apa mundur acara.
Aliran gabungan / zik-zakü minangka gabungan aliran maju lan mbalikke.
Setting
Informasi babagan panggonan, wektu lan swasana; papan / wektu acara. Ana telung jinis setelan, yaiku:
Penetapan papan
Lokasi utawa bangunan fisik liyane sing kedadeyan ing crita kasebut.
Setelan wektu
Wektu (periode) nalika kedadeyan crita kasebut kedadeyan.
Latar swasana
Salah sawijining unsur intrinsik sing ana hubungane karo negara psikologis sing muncul kanthi otomatis bareng karo crita kasebut. Crita dadi menarik amarga kedadeyan ing swasana tartamtu.
Gambar lan Watak
Paragraf yaiku lukisan karakter pelaku; cara pangarang njlentrehake karaktere karakter. Tembung kahanan nuduhake wong, aktor crita, dene karakter kasebut nuduhake kualitas pribadi karakter kasebut.
Menilai saka fungsi penampilan karakter ing crita, paraga kaperang dadi loro, yaiku:
Protagonis minangka paraga sing fungsine kanggo nyedhiyakake rasa simpati, empati, emosional melu watak. Tokoh kasebut diarani protagonis.
Antagonis minangka tokoh sing fungsine nyebabake konflik lan posisi karo protagonis.
Ndeleng ngarepake
Posisi panulis ing crita kasebut; perspektif penulis. Saben panulis duwe perspektif crito sing beda. Sawetara nggunakake perspektif crita wong pisanan (aku utawa aku); sawetara nggunakake perspektif crito wong liya (sampeyan utawa sampeyan); lan ana sing nggunakake perspektif wong katelu (dheweke, dheweke utawa jeneng wong liya).
Amanat
Yaiku amanat sing disampaikan dening penulis.
Unsur Ekstrinsik
Apa unsur sing ana ing njaba karya sastra utawa crita nanging uga nemtokake wujud lan isine sawijining karya / crita. Unsur ekstrinsik folklor, yaiku: agama, politik, moral, pengarang aliran, psikologi, sejarah, budaya sosial, lan liya-liyane.
Mantap-mantap
BalasHapus